Phần 2: Nói chuyện cùng phụ huynh và giáo viên

PHẦN II

Chương 1

NÓI CHUYỆN CÙNG PHỤ HUYNH VÀ GIÁO VIÊN

uôn luôn rất hào hứng khi bạn đến một quốc gia mới lạ, đặc biệt khi bạn còn rất trẻ. Người ta cảm thấy điều đó rất nhiều trong quốc gia này nơi có nhiều tự do về thân thể, nơi mọi người dường như có quá nhiều năng lượng, nơi có một hoạt động luôn luôn thay đổi mà dường như không kết thúc. Từ bờ biển này sang bờ biển khác, ngoại trừ trong một hoặc hai thành phố, những thị trấn to lớn đều giống hệt nhau. Nhưng quốc gia này quá rộng lớn và đẹp đẽ vô cùng, với những khoảng không gian vô hạn, những sa mạc, và những con sông sâu, dài ngoằn ngoèo. Bạn có thể thấy tất cả những khí hậu ở đây từ những vùng nhiệt đới, đến những ngọn núi cao tuyết phủ.

Nhìn ra biển Thái bình dương xanh, trong một căn phòng rộng lớn, nhiều người chúng tôi đang nói chuyện về sự giáo dục. Một người đàn ông cao trong chiếc áo khoác làm bằng len sần sùi đã nói: ‘Những nguời con trai và con gái của tôi đều đang phản kháng. Dường như chúng coi tổ ấm của chúng như một đoạn đường đến nơi nào khác. Chúng có một cảm thấy rằng chúng không thể được chỉ bảo về bất kỳ thứ gì, rằng chúng có tất cả những trả lời. Chúng không thích bất kỳ hình thức nào của uy quyền hoặc điều gì chúng nghĩ là uy quyền. Chúng chống chiến tranh một cách tự nhiên, không phải bởi vì chúng đã suy nghĩ nhiều về những nguyên nhân của chiến tranh, nhưng bởi vì chúng chống lại sự giết chóc những người khác; tuy nhiên chúng chấp thuận chiến tranh vì những nguyên nhân nào đó. Chúng bạo lực lạ thường, không chỉ với chúng tôi, nhưng chúng còn bạo lực với chính phủ, bạo lực với điều này và điều kia. Chúng nói rằng chúng chống lại sự tuân phục nhưng từ điều gì tôi đã thấy nơi chúng và những bạn bè mà chúng mang về nhà, chúng đang tuân phục theo cái cách của chúng như chúng ta đã từng làm. Hình thức tuân phục của chúng là mái tóc dài, bẩn thỉu, chân đất, nhếch nhác và bất cần đời. Chúng có ngôn ngữ riêng của chúng. Con trai của tôi đã sử dụng thuốc kích thích. Đáng ra cháu học rất giỏi ở trường đại học nhưng cháu đã bỏ học. Mặc dù cháu nhạy cảm, thông minh và điều gì người ta thường gọi là thâm trầm, cháu bị kẹt cứng trong vũng xoáy của sự hỗn loạn này. Toàn thế hệ của cháu chống lại trật tự được thiết lập, dù là trật tự của trường đại học, của chính quyền hay gia đình. Một số trong chúng đọc những quyển sách về sự huyền bí hay buông thả trong những trò ma thuật và những thuật huyền bí lạ lùng nào đó. Một số trong chúng rất tử tế, hòa nhã, yên lặng, nhưng cùng một ý thức của đau khổ vô cùng.’

Một người đàn ông khác đã nói, ‘Tất cả đều rất tốt trong khi chúng còn trẻ nhưng điều gì sẽ xảy ra khi chúng lớn hơn? Trong một quốc gia như thế này chúng có thể dễ dàng kiếm được vài đô-la và sống dựa vào số tiền đó trong một thời gian nhưng khi lớn lên chúng sẽ phát giác rằng sống không đơn giản như chúng đã suy nghĩ. Trong phản kháng chống lại xã hội vật chất của chúng ta, chúng quay về cái gì chúng gọi là một sống đơn giản; chúng muốn quay lại một sống sơ khai và trở thành giống như những con người man di có nhiều vợ và con cái, đào một cái hang nhỏ trong vườn và vân vân. Chúng thành lập những cộng đồng. Một số trong chúng rất nghiêm túc nhưng sau đó những người khác buông trôi trong đó và làm rối tung tất cả những kế hoạch của chúng. Và thế là, nó tiếp tục.

Người thứ ba đã nói: ‘Tôi không biết nguyên nhân của tất cả việc này. Vì là cha mẹ, chúng tôi chịu trách nhiệm cho việc nuôi nấng chúng, cho sự phản kháng của chúng, cho sự thiếu tôn trọng của chúng. Dĩ nhiên chúng tôi, những bậc phụ huynh có những khó khăn riêng của chúng tôi. Gia đình chúng tôi bị tan nát, chúng tôi cãi cọ, chúng tôi nhàm chán với điều gì chúng tôi đang làm, và chúng tôi là những người đạo đức giả. Chúng tôi theo tôn giáo của chúng tôi vào ngày chủ nhật và những ngày còn lại trong tuần chúng tôi chỉ là những dã thú được thuần hóa. Con cái của chúng tôi thấy tất cả điều này – ít ra con cái của tôi. Chúng tôi đã bầu cho những người lãnh đạo của chúng tôi và chúng lại khinh miệt những người lãnh đạo đó. Chúng tôi đã học cao đẳng và đại học, chúng thấy chúng tôi giống như thế nào và một cách tự nhiên – tôi không chê trách chúng – chúng không muốn giống như chúng tôi. Con trai của tôi đã nói thẳng với tôi rằng tôi là một người đạo đức giả và bởi vì cháu đang nói một sự thật, tôi không thể làm bất kỳ việc gì về nó. Sự phản kháng này đang lan tràn thế giới.’

Và người thứ tư nói, ‘Nếu ông hỏi chúng rằng chúng muốn làm gì, ngoại trừ những người đã cam kết vào một hành động chính trị nào đó – và may mắn thay không có quá nhiều người như thế – chúng sẽ bảo với ông, ‘Chúng tôi không biết và chúng tôi không muốn biết. Chúng tôi biết chúng tôi không muốn gì và khi chúng tôi sống chúng tôi sẽ tìm ra.’ Tranh luận của chúng rất đơn giản: ‘Ông đã biết điều gì ông đã muốn làm – kiếm được nhiều tiền bạc hơn và chức vụ tốt hơn và hãy nhìn thử ông đang mang thế giới đến đâu. Chắc chắn, chúng tôi không muốn điều đó.’ Một số trong chúng muốn một sống dễ dàng, thoải mái, buông thả, cuốn theo mọi hình thức của vui thú. Tình dục không là gì đối với chúng. Tôi không hiểu tại sao tất cả những việc này đã xảy ra đột ngột như thế trong vài năm qua. Ông đã thường xuyên viếng quốc gia này: ông nghĩ nguyên nhân của tất cả việc này là gì!

Liệu không có một nguyên nhân sâu thẳm hơn, một chuyển động sâu thẳm hơn mà có lẽ thế hệ trẻ hơn không nhận biết được? Trong một xã hội hay văn hóa mà quá dư thừa phần vật chất, cùng một công nghệ kinh ngạc, một chủng tộc với quá nhiều năng lượng có lẽ đang sống một sống rất hời hợt. Những niềm tin tôn giáo của họ và những đấu tranh của họ không được hướng dẫn đến sự quan sát sâu thẳm trong chính họ. Những xô đẩy phía bên ngoài của sự thịnh vượng vật chất cùng tất cả những ganh đua của nó, những chiến tranh của nó, dường như đã thỏa mãn cho họ. Dường như họ không muốn thâm nhập sâu thẳm hơn, tổng thể hơn mặc dù họ muốn chinh phục không gian. Họ quan tâm đến sự bùng nổ phía bên ngoài – nhiều hơn cái này và nhiều hơn cái kia – và cam kết vào sự tận hưởng của vui thú. Thượng đế của họ đã chết rồi, nếu họ đã từng có một Thượng đế. Vô số sách đã viết về họ, họ đã được phân tích và được sắp xếp vào những bảng phân loại. Thậm chí họ còn có những lớp học nơi họ học hành cách sống nhạy cảm. Cảm thấy cho thiên hướng đã kết thúc. Sống đã trở thành tiêu chuẩn hóa và vô nghĩa, cùng những thành phố đông nghẹt người, những con đường xe chạy vô tận và mọi chuyện còn lại của nó. Bạn phải cống hiến cái gì cho những người trẻ? Bạn phải cho các em cái gì – những lo âu của bạn, những vấn đề của bạn, những thành tựu vô lý của bạn? Theo tự nhiên bất kỳ con người thông minh nào đều phải phản kháng tất cả điều này. Nhưng chính sự phản kháng đó lại có trong nó hạt giống của sự tuân phục: đang tuân phục trong nhóm riêng của người ta và phản kháng một nhóm khác. Những người trẻ bắt đầu phản kháng sự tuân phục nhưng lại kết thúc y nguyên trong tuân phục một cách vô lý nhất. Bạn đã sống vì vui thú và các em cũng sống loại vui thú riêng của chúng. Bạn đã giúp đỡ tạo ra chiến tranh và tự nhiên các em phải chống lại chiến tranh. Mọi thứ mà bạn đã làm, đã xây dựng, đã sản sinh đều dành cho sự phát đạt vật chất mà có vị trí của nó, nhưng khi điều đó trở thành một mục đích trong chính nó, vậy thì sự hỗn loạn bắt đầu. Người ta không hiểu liệu thực sự bạn thương yêu con cái của bạn? Không phải rằng những người khác thương yêu trong những vùng đất khác của thế giới; đó không là mấu chốt. Bạn có lẽ quan tâm đến chúng khi chúng còn rất nhỏ, cho chúng thứ gì chúng muốn, cho chúng thức ăn bổ dưỡng nhất, làm hư hỏng chúng, đối xử với chúng như những món đồ chơi và sử dụng chúng cho sự thành tựu và thích thú riêng của bạn. Trong việc này, không bao giờ có bất kỳ sự kiềm hãm nào, không bao giờ có một cảm thấy cho một mộc mạc mà không là sự khắc khổ của người thầy tu. Bạn có một ý tưởng rằng các em phải chuyển động tự do, phải không bị kiềm hãm, rằng các em phải không được chỉ bảo phải làm gì; bạn tuân theo điều gì những người chuyên môn khuyên bảo và những người phân tâm học giải thích. Bạn sản sinh một thế hệ mà không có sự kiềm hãm và khi chúng phản ứng lại, bạn bị kinh hoàng, hay hài lòng, tùy theo tình trạng bị quy định của bạn. Vì vậy, bạn phải chịu trách nhiệm cho tất cả việc này.

Điều này không thể hiện, nếu người ta được phép hỏi, rằng không có tình yêu thực sự, hay sao? Tình yêu đã trở thành một hình thức của vui thú, một giải trí thuộc thân thể hay tinh thần. Bất kể tất cả mọi chăm sóc mà bạn trao cho chúng khi chúng còn nhỏ, bạn cho phép chúng bị giết chết. Trong quả tim của bạn bạn muốn chúng tuân phục, không phải vào khuôn mẫu của bạn như những bậc phụ huynh, nhưng vào cấu trúc của một trật tự xã hội mà thoái hóa trong chính nó. Bạn kinh hãi khi chúng phủi bỏ tất cả điều này nhưng lạ lùng thay, bạn lại khâm phục nó. Bạn nghĩ, nó bộc lộ sự độc lập vô cùng. Rốt cuộc, theo lịch sử bạn đã rời bỏ Châu âu để được sống độc lập và thế là luôn luôn cái vòng tròn được lặp lại.

Họ yên lặng. Và sau đó người đàn ông cao ráo nói, ‘Nguyên nhân của tất cả việc này là gì? Tôi hiểu rất rõ điều gì ông nói. Nó rõ ràng và hiển nhiên khi ông quan sát nó. Nhưng ở đằng sau, ý nghĩa của nó là gì?’

Bạn đã cố gắng trao ý nghĩa cho một sống mà chẳng có ý nghĩa bao nhiêu, việc đó rất nông cạn và nhỏ nhen, và bởi vì việc này thất bại bạn cố gắng mở rộng nó trên cùng mức độ. Sự mở rộng này có thể tiếp tục vô tận nhưng nó không có chiều sâu, không thăm thẳm. Chuyển động ngang sẽ dẫn đến tất cả mọi vị trí mà gây hào hứng và tiêu khiển, nhưng sống vẫn còn rất nông cạn. Thuộc trí năng bạn có lẽ cố gắng trao chiều sâu cho nó nhưng nó vẫn còn tầm thường. Đối với một cái trí mà thực sự đang thâm nhập, không phải đang tìm hiểu bằng từ ngữ hay thuộc trí năng đang sắp xếp thành những giả thuyết, đối với cái trí đang thâm nhập chuyển động ngang chẳng có ý nghĩa bao nhiêu. Nó có thể không cống hiến gì cả ngoại trừ những sự kiện hiển nhiên, và thế là sự phản kháng trở thành nông cạn bởi vì nó vẫn còn chuyển động trong cùng phương hướng – phía bên ngoài, thuộc chính trị, đổi mới và vân vân. Cách mạng duy nhất ở bên trong chính người ta. Nó không chỉ là đường ngang nhưng còn là đường dọc – lên và xuống. Chuyển động bên trong trong chính người ta không bao giờ là đường ngang và bởi vì nó ở bên trong nên nó có chiều sâu vô hạn. Và khi thực sự có chiều sâu này nó cũng không phải đường ngang hay đường dọc.

Điều này bạn không cống hiến. Những Thượng đế của bạn, những người giảng đạo của bạn, những người lãnh đạo của bạn quan tâm đến những hời hợt, đến những sắp xếp tốt đẹp hơn, những hệ thống và những tổ chức trơn tru hơn mà cần thiết cho sự hiệu quả; nhưng đó không là đáp án tổng thể. Bạn có lẽ có một hệ thống hành chính tuyệt vời nhưng chắc chắn nó trở thành chuyên chế. Sự chuyên chế mang trật tự cho những hời hợt. Tôn giáo của bạn mà được nghĩ là cống hiến chiều sâu là quà tặng của mảnh trí năng, được lên kế hoạch cẩn thận, được công nhận và được tin tưởng, một sự việc của sự tuyên truyền. Nhưng điều này không có vẻ đẹp bên trong. Chừng nào sự giáo dục còn chỉ quan tâm đến văn hóa của phía bên ngoài, chuyên môn hóa, áp đặt sự tuân phục, chuyển động bên trong cùng chiều sâu vô hạn của nó chắc chắn sẽ chỉ dành cho một ít người, và trong đó cũng có sẵn đau khổ. Đau khổ không thể nào được giải quyết, không thể nào được hiểu rõ khi bạn đang sử dụng năng lượng vô tận để vận hành những hời hợt. Nếu bạn không giải quyết điều này qua sự hiểu rõ về chính mình, bạn sẽ có phản kháng này tiếp theo phản kháng khác, những đổi mới mà cần được đổi mới thêm nữa, và sự thù hận vô tận của con người chống lại con người sẽ tiếp tục. Hiểu rõ về chính mình là khởi đầu của thông minh và nó không nằm trong những quyển sách, trong những nhà thờ hay trong chồng chất những từ ngữ.