Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Nhất chi mai - Chất người muôn thuở

08/01/201214:25(Xem: 5741)
Nhất chi mai - Chất người muôn thuở

NHẤT CHI MAI - CHẤT NGƯỜI MUÔN THUỞ

Người,cũng là muôn loài trong cái thế giới ta bà, vẫn mang tứ khổ của cuộc đời, vẫnphải chịu bao cảnh trầm luân, vẫn phải nỗ lực tu tập để thoát khỏi luân hồi.Tôi cũng thế. Có lúc tôi chịu đớn đau, chịu bao phiền não. Tôi nào thoát đượcchốn trần gian đầy khổ ải.

Đôikhi, vì cớ này cớ nọ, tôi tìm đọc những vần thơ Thiền. Và tôi bắt gặp bài kệ Cáo tật thị chúng(Có bệnh bảo mọingười) của Thiền Sư Mãn Giác (1052 – 1096):

Xuân khứ bách hoa lạc,canh_mai_vang

Xuân đáo bách hoakhai.

Sự trục nhãn tiềnquá,

Lão tòng đầu thượnglai.

Mạc vị xuân tàn hoalạc tận,

Đình tiền tạc dạnhất chi mai.

Xuân ruỗi, trăm hoarụng,

Xuân tới, trăm hoacười.

Trước mắt, việc đimãi,

Trên đầu, già đếnrồi.

Đừng tưởng xuân tànhoa rụng hết,

Đêm qua, sân trước,một cành mai.

(Ngô Tất Tố dịch)

Thơ Văn Lý – Trần, tập 1, Nxb Khoa họcXã hội, Hà Nội – 1977

Thiềnsư nhìn sự vật trôi, với tâm định, định đến vô cùng, hòa nhập với chân như, nêntâm Ông rung lên tiếng thơ lòng thiền. Trước tự nhiên, tâm tự nhiên theo. Ôngan nhiên theo vòng sinh hóa vũ trụ:

Xuân khứ bách hoalạc,

Xuân đáo bách hoakhai.

Tựnhiên là vậy. Xuân khứrồi xuân đáo, hoa lạcrồi hoa khai. Cóphải đó là quy luật sinh hóa? Có phải đó là quy luật thời gian?

Nóivề mùa xuân là để nói đến tứ mùa. Thời gian cứ trôi, kiếp làm người cũng nhưmuôn loài phải mang chuyện sinh tử, phải chứng kiến những sự đời trôi qua trướcmắt: Sự trục nhãn tiền quá. Sự đờitrôi theo thời gian, mà thời gian lại trôi theo tâm, bởi tâm là con mắt huệ - mắtthiền. Đời trôi mà tâm định là cớ làm sao?

Nhưng,làm người cũng có thể tâm định kia mà!

Tâmđịnh, nhưng thời gian vẫn cứ trôi. Và thế là cái lão vẫn cứ đến với con người.

Đólà sự nghiệt ngã của tự nhiên dành cho con người. Cái già từ từ đến trên đầu: Lão tòng đầu thượng lai. Đọc câu thơ,tôi bỗng nhận ra một điều: trên đầu tôi tóc đã hóa trắng. Tôi đang đến già. Giàvì biết, vì khổ não, phiền trược. Tôi già theo thời gian...

Thờigian của vũ trụ, của ánh sáng thì vô cùng. Thời gian của đời người thì có hạn. Tôinghe có ai đó nói bên tai tôi là, chỉ có vượt cái có hạn đế đến cái vô cùng mớicó thể vượt qua vòng luân hồi của tử sinh - sinh tử.

Vàtrong tôi như thấy giờ phút sắp viên tịch, chất thiền của Mãn Giác Thiền sư tỏasáng bên các đệ tử:

Mạc vị xuân tàn hoalạc tận,

Đình tiền tạc dạnhất chi mai.

Dẫuhoa tàn khi xuân hết. Nhưng sức sống của thiên nhiên vẫn mãnh liệt. Trong cáitàn của hoa xuân lại ẩn hiện mầm sống của đất trời qua hình ảnh nhất chi mai. Thiền sư không nói hoa nởtrước sân, nhưng tâm cảm một cành mai đang hấp thụ, chắt lọc tinh túy của đấttrời để tồn tại trên cõi đời này. Cùng sự đồng cảm với Mãn Giác, Thiền sư ChânKhông (1046 – 1100) nói về Diệu Đạo: Xuânlai xuân khứ nghi xuân tận. Hoa lạc hoa khai chỉ thị xuân(Tạm dịch: Xuânđến xuân đi tưởng xuân hết. Hoa tàn hoa nở vẫn hoàn xuân).

Tấtcả cũng chỉ là sự sinh hóa của vũ trụ, sự tuần hoàn của Đại Ngã. Cảm nhận sựtuần hoàn ấy, hồn thơ của Mãn Giác đã định trước đổi thay, trước luân hồi củavạn vật. Không còn tứ khổ khi Nhà thơ Thiền mang bệnh lại nói nhất chi mai. Bởi vì Thiền sư đã annhiên cái lẽ thường tình sinh tử: Sinhlão bệnh tử- Tự cổ thường nhiên(Diệu Nhân, 1041 – 1113).

Cảbài kệ đầy chất thơ, từng câu từ đầu đến cuối đều có ý niệm thời gian. Tác giảdùng thời gian như là qui luật mà con người phải nhận lấy để làm Người, đểkhẳng định sự tồn tại của chất Người -nhất chi mai. Quả thật, ở Thiền sư, thời gian tịnh đến độ như không có gìđể nói, như bản ngã người hòa với Đại Ngã Tự nhiên, như chân như của người, củaPhật.

ĐọcCáo tật thị chúngcủa Mãn Giác Thiềnsư trong thời buổi này, tôi vẫn thấy nhấtchi maitheo thời gian hấp thụ tinh khí thần của Nhật - Nguyệt - Tinh ĐạiNgã để thành Người.

MừngXuân Nhâm Thìn – 2012

PhanTrang Hy

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
24/01/2014(Xem: 4930)
Ăn Tết Nguyên đán không phải là phong tục riêng của Huế. Tuy nhiên, Tết Huế có những nét riêng thú vị. Là kinh đô xưa, Huế còn giữ được nhiều cổ tục trong việc đón Tết và ăn Tết.
24/01/2014(Xem: 7099)
Cũng như người Việt trong nước, cứ vào mỗi dịp tết Nguyên Đán, người Việt hải ngoại, Phật tử cũng như không phải Phật tử thường hay đi chùa lễ Phật và hái lộc vào đêm giao thừa và những ngày đầu năm, để cầu phúc, cầu may, xin Trời Phật, Bồ Tát phù hộ cho bản thân và gia đình năm mới được mọi điều tốt lành, tai qua nạn khỏi, mọi sự hạnh thông như ý muốn.
24/01/2014(Xem: 5392)
Một mùa xuân Di Lặc, mùa xuân của sự hoa hỹ đông đầy tình yêu thương đang trở về với người con Phật và muôn loại chúng sanh. Trong mỗi chúng ta khi nhắc đến mùa xuân thì ai củng liên tưởng ngay đến tất cả những gì tươi mới nhất. Bởi lẽ ngay danh từ xuân đã gắn liền với cuộc đời của mỗi chúng ta mà ai củng đã, đang, và sẽ trãi qua, rồi sẽ cảm thấy tiếc nuối khi tuổi thanh xuân của mình qua mau thật vội.
23/01/2014(Xem: 5814)
Giao thừa Nguyên đán lễ thiêng liêng, Cung thỉnh mười phương Phật Thánh Hiền. Duyên giác, Thanh văn cùng liệt Tổ, Thiện thần Hộ pháp với Long thiên. Thiêu thân liệt Thánh tử vì đạo, Dũ ánh uy quang giáng tọa tiền. Lễ nhạc hương hoa xin hiến cúng, Nguyện cầu giáng phước lễ Minh niên.
23/01/2014(Xem: 5994)
Thiệp Mừng Xuân & Mời Dự Lễ Tết tại Ấn Độ - Thích Huyền Diệu
23/01/2014(Xem: 11638)
Cuối năm, người ta thường đúc kết những sự kiện, tin tức, những bài học về sự thành công hay thất bại, thu hoạch hay tổn thất, được và thua, còn và mất… trong suốt một năm, qua cuộc đời của từng cá nhân hay tập thể (danh tiếng hay vô danh), của các ngành nghệ thuật, nhân văn và khoa học, của tổ chức (tôn giáo, xã hội, quốc gia, cộng đồng nhân loại).
23/01/2014(Xem: 7306)
Nụ cười của Ngài thực là lạ! Cười gì mà căng hết cả đường gân sớ thịt của khuôn mặt. Cười gì mà phô ra ngoài hết tất cả hàm răng, cả đầu lưỡi. Cười rứa mà sao thấy khuôn mặt của Ngài vẫn cứ đẹp lạ đẹp lùng, khuôn mặt Ngài vẫn cứ tròn đầy ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp của chư Phật ba đời. Hỏi thử vô lượng chúng sinh ở cả ba cõi, ai dám… chê nụ cười của Đức Từ Thị ấy nhỉ?
23/01/2014(Xem: 12484)
Nhân Sinh Nhật 65 tuổi Tây (1949 – 2014) tức 66 tuổi Ta của Hòa Thượng Thích Như Điển, Phương Trượng Chùa Viên Giác, sáng lập Chủ Nhiệm Báo Viên Giác tại Hannover, Đức Quốc; và kỷ niệm 50 năm xuất gia (1964 – 2014); đồng thời cũng để kỷ niệm 35 năm Báo Viên Giác (1979 – 2014), chúng con/chúng tôi sẽ thực hiện số báo đặc biệt Viên Giác 201, phát hành vào tháng 6.2014, với chủ đề: Hòa Thượng Thích Như Điển – 50 Năm Xuất Gia và Hành Đạo
23/01/2014(Xem: 6658)
Mỗi lần tết đến, chúng ta ôn lại những việc trong năm, những đoạn đường đã qua, những sai lầm thiếu sót và những tạm thời thành tựu. Có những tiến bộ trên con đường Phật đạo thì chúng ta càng gần với vị Phật tương lai, Đức Di Lặc hơn.
23/01/2014(Xem: 5168)
Dường như từ khi bước qua khỏi tuổi 60, người ta thường có nhiều thời gian hơn cho những giờ phút “ngồi mà nhớ lại”? Ngồi yên một mình trong vườn hay bên hiên vắng vào buổi sớm mai mặt trời chưa sáng rõ hay khi chiều tà còn vướng vất chút nắng hanh vàng góc cuối chân trời phía xa
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567