Đại Lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc lần thứ 20 năm 2025

ĐẠI LỄ PHẬT ĐẢN

LIÊN HIỆP QUỐC LẦN THỨ 20 NĂM 2025

VESAK VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ TỒN TẠI

Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 là một sự kiện văn hóa tôn giáo quốc tế được công nhận năm 1999 bởi Đại hội đồng Liên Hợp quốc
“TUYÊN NGÔN BANGKOK 2005

Thông Cáo Chung Hội nghị Quốc tế Phật giáo về Ngày Vesak Tam Hợp của Liên Hiệp quốc từ ngày 18 đến 20 tháng 5 năm 2005 (Phật lịch 2548) tại Buddharmonthon, Nakhon Pathom, Thái Lan và tại Trung tâm Hội nghị Liên Hiệp quốc, Bangkok, Thái Lan.

. VN là đơn vị đăng cai lần thứ tư với tiêu chí:
“Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người:
Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững”.

***

Gần 3.000 năm hiện hữu trên tinh cầu, các quốc gia Phật giáo đã bao năm lặng lẽ kỷ niệm sự ra đời của đấng Thế tôn. Tùy phong tục, tập quán, đặc trưng của từng tông môn hệ phái, nhất là các nước Bắc truyền, thời gian tổ chức có phần chênh lệch do lịch Âm – Dương.

Từ năm 1999 Trên 30 quốc gia Phật giáo được Liên Hiệp quốc đặc trách văn hóa Tôn giáo thống nhất ba sự kiện quan trọng: Đản sanh- Thành đạo và nhập Niết bàn làm lễ chính thức gọi là Vesak..

Tuy VN còn khó khăn về kinh tế, còn hạn chế giao lưu trước đây, lần đầu tiên can đảm đăng cai tổ chức vào năm 2008 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, sau đó 2014 tại chùa Bái Đính, Ninh Bình, đến 2019 tại chùa Tam Chúc Hà Nam. Bây giờ là năm 2025 tại học viện Phật giáo Việt Nam , huyện Bình Chánh, TP HCM

Nghĩa là cứ khoản năm sáu năm đăng cai một lần. Lịch sử tồn tại và phát triển PGVN trong quá khứ đã từng đóng góp sứ mạng dựng nước giữ nước qua 400 năm các thời đại Đinh, Lê, Lý, Trần, đem lại hòa bình thạnh trị an dân.Tuy nhiên không thể phủ nhận thời gian khá dài trầm lắng như Phật giáo đã vắng bóng, chỉ tồn tại hình ảnh nâu sòng trong các đám ma chay. Các bậc chân tu ẩn sâu nơi rừng xanh núi thẳm khi thế sự nhiễu nhương. Không riêng tại VN,trước trào lưu phát triển văn hóa phương Tây, các quốc gia Á châu cần phải xét lại sinh hoạt xã hội và Tôn giáo của mình. Vào thế kye 19 – 20 các quốc gia Phật giáo đã vận động canh tân Phật giáo, chính thức thống nhất một số tiêu tiết và ngày giờ về lễ Đản sanh, về sắc cờ Phật giáo trong hội Liên Hữu Phật giáo tại Sri Langka năm 1951 mà PGVN là –một thành viên do cố HT Tố Liên tham dự.

***



Cuộc sống ngày nay là một cuộc hội nhập toàn cầu nếu không muốn tuột hậu. Chính sự hội nhập thiếu chọn lọc, xã hội ta đã thu nạp nhiều điều hay cũng không thiếu nếp sống buông thả quá đà trong giới trẻ.

Riêng Phật giáo VN, thời kỳ tu sỹ ẩn mình trong mái chùa làng được đào tạo gia giáo giữa thầy và trò, phải nhường lại cho lối đào tạo mở rộng. Kiến thức thế học song đôi nội điển, và Tăng ni trẻ đối diện cuộc sống xã hội nhiều hơn chốn thền môn, đòi hỏi đáp ứng nihều điều kiện vật chất và phương tiện đi lại, sơ tâm xuất gia dần xa lần thầy tổ, giới luật từ đó khó thông qua tứ oai nghi.

Hệ thống tổ chức Giáo hội nặng về hành chánh hơn khuôn phép giới luật. Người vừa thế phát đã vội xa thầy tạo lập cơ ngơi riêng; không một ngày khép mình sinh hoạt với nội chúng. Chùa thi nhau xây dựng phô trương.Càng ngày nặng về hình thức thì nội tâm sẽ suy giảm. Chính nội tâm là yếu tố cơ bản giữ vững nhân cách và tín tâm.

Số lượng tu sỹ ngày nay phát triển đáng lo ngại, thiếu tổ chức khi mà cơ chế giáo dục từ học đường đên môn phong như hai thế giới cách biệt, thiếu kiểm soát. Tu sỹ trẻ làm sao chế ngự tâm viên ý mã của mình trước mọi cám dỗ của xã hội, việc hư hỏng là chuyện đương nhiên.

Một số tu sỹ xuất thân từ các trường đại học nước ngoài do các giáo sư thiếu tu dưỡng truyền đạt, chịu ảnh hưởng giáo dục cực hữu,chuyên ngành nên có cái nhìn phiến diện với những tông phái khác. Cũng do ảnh hưởng cái nhìn thực dụng thiếu cảm nghiệm tâm linh nên hiểu giáo lý sang một chiều hướng thuần lý, nguy hiểm này đem truyền đạt cho thế hệ trẻ, bấy giờ Phật giáo chỉ còn cái vỏ hào nhoáng về kiến trúc, duy lý về thực dụng, đời sống theo trào lưu.

Thiết nghĩ đã 50 năm thống nhất đất nước,Phật giáo với danh nghĩa GHPGVN từ năm 1981,khung tổ chức hành chánh chặt chẻ nhiều ban bệ, nhưng các ban bệ vẫn chưa vận hành hết chuẩn để có số lượng tu sỹ hiện nay xứng danh Tăng phong đạo cách. Tuy thoát hình dị tục nhưng tâm tục vẫn chưa thoát hình.

Còn quá nhiều vấn đề để nói đến PGVN cần chỉnh đốn. Lượng số bậc chân tu quá ít so với hiện tượng tha hóa hiện nay, chính đa số tha hóa không muốn thấy có ai tu hành nghiêm túc hơn mình, được bá tánh ngưỡng mộ,sanh ra đố kỵ, tự mãn làm lộ bộ mặt thiếu thuần khiết trong giới tu sỹ hiện nay

***

Vesak hàng năm luân phiên các quốc gia đăng cai, nhưng phần lớn là Thái Lan và Việt Nam. các quốc gia Phật giáo vẫn tự tổ chức mừng ngày ra đời của đấng cha lành theo thời gian và tiêu chuẩn của Liên Hiệp quốc .

PGVN năm nay đăng cai với tiêu chí:
“Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người:
Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững”.

Giữa lúc một hiện tượng tự phát “bộ hành” được quần chúng ngưỡng mộ, được nhà nước tôn trọng, thì chính nội bộ chức quyền trong Giáo hội đưa ra những văn bản đi ngược lại “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người” do chính mình đề ra. Sự kiền nổ bùng trên toàn thế giới qua văn bản quy chụp “đoàn giả tu” , liệu Vesak lần này có còn ý nghĩa???

Giáo hội có nên sửa sai những văn bản tự phát để trong ấm ngoài êm cho một đất nước đang hội nhập, cho PGVN đang tạo uy tín với thế giới, cho mọi chủng tộc có cái nhìn về một Việt Nam đoàn kết, tôn trọng tự do tín ngưỡng hiện nay???

MINH MẪN
22/4/25

VESAK NHỮNG NGÀY ĐẦU

6 giờ sáng, chùa Tuệ Châu ở Hốc Môn tổ chức cho Phật tử đến chiêm bái ngọc Phật.8 giờ đến điểm, xe phải bỏ  khách ngoài đường để đi bộ vào trên 2 km, nếu tính đi lòng vòng tham quan các điểm trưng bày triển lãm, tìm đến phòng báo chí trong phạm vi Học viện Phật giáo TP HCM, có lẽ không dưới 5km thả bộ.

Lần đầu tiên miền Nam tổ chức đón mừng Vesak lần thứ 4 tại Việt Nam và Vesak lần thứ 20 của Liên Hiệp quốc.Người dân hồ hỡi được tin tôn trí ngọc Xá lợi tại chùa Thanh Tâm, Lê minh Xuân, Bình Chánh, nhiều đòan đã đi từ 2 giờ sáng, thế mà vẫn phải chờ đến 8 giờ để được vào bên trong, sắp hàng một, lần lượt tiến qua nơi tôn trí,lòng chí thành cũng chỉ nhìn thoáng qua bảo vật được phong kín nhiều lớp kính bảo vệ.Mặc dù chỉ vài giây thoáng nhìn không rõ vẫn mãn nguyện lòng ao ước khi được tin Xá lợi bay về VN bằng chuyên cơ quân sự của Ân được hộ tống bởi các bộ trưởng và quan chức chính phủ hai nước và chư Tăng trong GHPGVN.

Ban tổ chức và lực lượng an ninh khó mà tiên đoán lượng người tham dự. Tại quận 10, VNQT tôn trí xá lợi quả tim Bồ tát Quảng đức  đã có trên 50 ngàn người đăng ký, con số không hề nhỏ trong một quận, lực lượng an ninh chưa kịp bố trí bảo vệ trật tự, đành tạm ngưng, thì chả lạ gì một quận ven đô, cho dù trên 30 hecta, các bộ phận bài trí rộng thoáng, cũng không tránh được lượng người dân đổ về tham dự một sự kiện hiếm hoi trong cuộc sống.

Cho dù dự đoán trước để có một tổ chức an toàn, cũng không tránh khỏi những sự cố phải có.Một cụ lớn tuổi, trẻ nhỏ, cũng ngất xỉu giữa cái nắng nóng và sự ngột ngạt đông người; ban tổ chức phải tạo lối đi riêng cho thành phần ưu tiên.

Hàng vạn người tham dự, xếp hàng một, lần lượt đi vào đã bị ùn tắt, chen lấn; và có kẻ xấu lợi dụng móc túi người trong đoàn của chùa Tuệ Châu,cũng sẽ khó tránh khỏi những người khác vô tình là nạn nhân như vậy .

Không gian và diện tích mênh mông trên 30  hec, thiếu bản chỉ dẫn cho từng khu vực để dễ tìm điểm cần đến. Nhà báo nữ được anh công an chỉ lòng vòng để đến phòng báo chí, xe không cho vào, cô ta phải đi bộ hơn 2 giờ đến phòng báo chí chị ngồi thở dốc, nói không ra hơi! Không gian báo chí rất thoáng, phương tiện máy móc đầy đủ, hơn chục vị trí để nhà báo tác nghiệp.Không khí tĩnh lặng như một thế giới khác lạ với  khu vực lễ hội nhộn nhịp bên ngoài

Ngoài những gian hàng quảng cáo, khu triển lãm văn hóa, các khu vực dọc lối vào Học viện do các đơn vị kinh doanh  trong huyện tạo các túp lều thật đơn sơ hợp với không gian ngoại ô miền Tây sông nước.

Trang trí cảnh quang thiên nhiên có phần đơn điệu, có lẽ nơi đây không phải là nơi du lịch tâm linh, nên trưng bày, bài trí giữa không gian bao la chỉ là điểm xuyết  giữa phông trời sông nước vùng đất phèn nhiễm mặn.

Chương trình tiếp theo gồm:

Các hoạt động trước, trong và sau Vesak:

- Ngày 02 – 09/5: Ban Văn hóa Trung ương GHPGVN sẽ phối hợp với huyện Bình Chánh tổ chức một số sự kiện văn hóa gồm: lễ hội văn hóa Phật giáo, biểu diễn nghệ thuật Phật giáo, hội chợ văn hóa Phật giáo… tại khu vực công viên Láng Le cùng với các sự kiện văn hóa của huyện Bình Chánh chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).

- Ngày 02/5/2025: Cung rước và tôn trí Xá lợi Phật bảo vật Quốc gia Ấn Độ tại chùa Thanh Tâm, khuôn viên công viên Láng Le và Học viện Phật giáo Việt Nam Cơ sở Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh;

- Ngày 03/5/2025: Lễ khai mở chiêm bái Xá lợi Phật bảo vật Quốc gia Ấn Độ tại chùa Thanh Tâm, huyện Bình Chánh và Xá lợi trái tim Bồ tát Thích Quảng Đức tại Việt Nam Quốc Tự, Q.10;

- Ngày 04/5/2025: Khai mạc các sự kiện triển lãm văn hóa Phật giáo tại khuôn viên Học viện;

- Ngày 05/5/2025: Đón tiếp các đại biểu quốc tế đến sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Thành phố Hồ Chí Minh;

- Ngày 06/5/2025: Khai mạc Đại lễ Vesak LHQ 2025;

- Ngày 07/5/2025: Phiên Hội thảo khoa học quốc tế của Vesak LHQ 2025;

- Ngày 08/5/2025: Bế mạc Đại lễ Vesak LHQ 2025/ Chiều tham quan tại Khu văn hóa SunWorld núi Bà Đen, Tây Ninh/ Tối trở về Tp. Hồ Chí Minh;

- Ngày 09/5/2025: Tiễn các đại biểu quốc tế về nước.

MINH MẪN

  03/5/25

VESAK NGÀY THỨ HAI 04/5/25

Chủ nhật là ngày lý tưởng cho những ai làm công sở được nghỉ để đi chiêm bái ngọc Xá lợi Phật.

03/5 là ngày khai mở Phật ngọc cho nhân dân chiêm bái. Các ngỏ đường dẫn vào chùa Thanh Tâm đều có cảnh sát, dân phòng , cảnh sát cơ động và các ngành chức năng từ TP đến địa phương giữ gìn trật tự.Hàng trăm xe lớn nhỏ từ 50 chỗ đến 4 chỗ đậu cách xa cổng vào cả cây số để đỗ khách, xong phải tìm nơi khác đậu cho những xe sau cập vào; xe hai bánh là djp giúp cho bà con gần đó làm điểm thu nhập hợp pháp.

VÉSAK là từ quen thuộc với người con Phật, nhưng lạ lùng với người dân chưa từng biết đến chùa. Khi Ngọc Phật được thông báo cung nghinh từ Ấn Độ về, đa phần người dân hiếu kỳ nô nức đón xem.Có người chưa bao giờ đi chùa, cũng hăm hở từ các tỉnh xa thuê xe đến chiêm bái.

Nay chủ nhật, lượng người đổ về đông gấp nhiều lần so với ngày đầu, niềm tin của họ đối với Đạo Phật như núi cát lúc trời trong mây tạnh, cơn bão thổi qua sẽ chẳng còn gì, ngoại trừ những người có tín tâm sâu đậm.Có người chưa hiểu xá lợi là gì, còn đặt nghi vấn trước sự kiện xa lạ. Phải xác định khi quốc gia đông dân nhất nhì trên thế giới tôn vinh là bảo vật quốc gia thì không thể ngờ vực với tính đa nghi.

Xá lợi đức Phật được khai quật bởi một kỷ sư người Anh tên William Claxton Peppe vào ngày 18/1/1898 tại bang Uttar Pradesh Ấn độ.Dĩ nhiên đó chỉ là một phần do chiến tranh nên các sư phải tẩu tán, chôn dấu.Xá lợi Phật gồm tóc, răng,xương và các hạt tinh thể nhiều màu. Những phần xá lợi sau khi hỏa táng chia cho 8 quốc gia, chư Thiên và Long cung. Giòng tộc Sakya cũng có phần để thôn thờ.Sau đó không lâu, xá lợi được truyền bá sang các nước như Srilanka, Myanmar ,Thái lan…

Truyền thuyết vào thời hoại diệt, Phật pháp không còn lưu truyền, các xá lợi sẽ tụ về Bồ Đề đạo tràng.

***

Cuộc sống ngày nay, người dân tìm đến Tôn giáo, tâm linh như một điểm tựa cho vơi bớt những lo toan phiền muộn; tiền của, danh vọng, vật chât, gia đình không đem lại nguồn hạnh phúc bền vững. Thiên tai, hỏa hoạn, động đất, dịch bệnh thường xuyên đe dọa sinh mạng. Đức tin là vô hình nhưng có sức mạnh giải quyết những khủng hoảng nội tâm. Do vậy, khi có niềm tin dù khó khăn về thời gian, cách xa về địa lý cũng không ngăn được quyết tâm đến cùng để bảo vệ niềm tin.Do đức tin mà có đối tượng của đức tin, Tôn giáo phát triển nhờ đức tin thẩm thấu. Biểu tượng, lý thuyết chỉ để lưu giữ niềm tin, nhưng di vật là minh chứng cho sự tồn tại vượt thời gian, vì thế Ngọc xá lợi tuy là di cốt sau khi hỏa táng, được xem là báu vật khi đức tin được xây dựng, và niềm tin được xây dựng sau khi khoa học kiểm chứng để niềm tin có thêm kiên cố.

***

Niềm tin và sự hiếu kỳ tạo nên dợn sóng làm ách tắt các ngả đường có nhiều chốt chặn vào điểm tôn trí Xá lợi. Trưa nắng, ngột ngạt hơi người, khói bụi, kèn xe,thế mà sự hớn hở hiện trên bao người chen chúc từng bước chân.Hàng trăm ngàn người ngược xuôi, ra vào cứ như lễ hội duy nhất trong đời có được.

Vesak lần thứ tư tại VN, lần đầu tại miền Nam số lượng người tham gia tại khu ,vực chùa Thanh Tâm,nhiều hơn lượng đăng ký chiêm bái trái tim Bồ Tát Quảng Đức tại VNQT.,gộp chung hai nơi, có lẽ không dưới cả triệu người suốt thời gian cho chiêm bái.

Thời gian qua có nhiều biến cố đối với PGVN, tín đồ giảm sút đến chùa,hiu quạnh hiện rõ trong nếp sinh hoạt Thiền môn, nếu thuần túy lễ hội Vesak cũng không tạo bức tranh hồ hởi như thế.Như ngọn lửa liu riu thiếu nhiệt lượng, bổng bùng phát như cho xăng vào lửa, để thấy rằng ngọc Xá lợi Phật có một năng lực vực dậy niềm tin đối với người dân VN.

***

Rời phòng Báo chí, thầy Huệ Vinh mời qua khu trà đạo.Khu vực trà đạo nhộn nhịp hẳn. Đặc biệt loại trà từ miền cao Bắc Việt, cây cổ thụ trên ngàn năm cho hương vị trà đặc thù. Bùi Hiến ngưng tay thư pháp, đối ẩm với bạn bè cao hứng ngâm thơ về trà; Tâm Nhiên lặng lẽ ngắm nhìn các sản phẩm gốm từ Bắc đem vào. Một góc, các thiếu nữ Bắc lặt từng cánh sen tẩm ướp, sao chế nguyên bản. Thầy Huệ Vinh trụ trì chùa Quan Âm ngũ hành sơn Đà nẵng ung dung lắng nghe giới thiệu từng gian hàng miễn phí để phục vụ cho Vesak.

Các gian nhà tiền chế được khối máy lạnh công nghiệp dẫn đường ống phả hời mát giữa mùa hè oi bức cho các khu trong khuôn viên lễ hội.
Vesak và hương vị dành cho các đại biểu sau những giờ làm việc cũng đáng công!

MINH MẪN
04/5/25

VESAK NGÀY 06/5/25

Hôm nay chính thức khai mạc đại lễ VESAK Liên hiệp quốc lần thư 20 trên thế giới được diễn ra tại miền Nam VN lần đầu tiên, trước đó đã ba lần ở phía Bắc vào những năm: Hà Nội (năm 2008), Ninh Bình (năm 2014) và Hà Nam (năm 2019). Năm nay dự kiến có 85 quốc gia, vùng lãnh thổ tham gia, diễn ra từ ngày 6 đến 8-5 ở Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM.

Trước ngày khai mạc Đại lễ Vesak đã tổ chức lễ thượng kỳ, lá cờ Phật giáo có kích thước 500m² dài 25,69m, chiều ngang 19,47m kích thước lớn nhất hiện nay trong khuôn viên Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM - cơ sở II. người dân có mặt đã thả 500 quả bóng bay chúc mừng sự kiện.

***

7 giờ sáng thứ ba, trước giờ khai mạc, anh chị em phóng viên, báo chí, đài truyền hình, dồn dập tiến vào các dãy bàn sắp sẵn máy móc.

Tại hội trường, để chuẩn bị chào đón hàng giáo phẩm Trung ương, quan khách lãnh đạo trong và ngoài nước, một số hàng giáo phẩm Phật giáo các quốc gia liên đới. MC giới thiệu một số khách mời đặc biệt. Màn hình rộng cho thấy trên một ngàn khách mời lấp đầy các hàng ghế đã quy định từng vị trí mỗi người.

Khai mạc bằng màn biểu diễn nghệ thuật, sau đó giới thiệu ngài Lương Cường chủ tịch nước và các nguyên thủ quốc gia, các chức sắc Tôn giáo lãnh đạo Vesak. Ngài Pháp chủ tuyên đọc Thông điệp, và khai mạc đại lễ được HT Thiện Nhơn chủ tịch Hội đồng trị sự TW GHPGVN gửi đến tất cả trong và ngoài nước được thành công viên mãn. Ngài nêu chủ đề Vesak năm nay: “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững”.

Chủ đề đã nói lên mặt trái thực trạng ngày nay trong xã hội nhân loại. Vì đang có quá nhiều chia rẽ, vì thiếu sự cảm thông và tình thương, đánh mất nhân tính nên thiếu nhân cách; trong vũng tối vô minh đó, Tuệ giác của Phật giáo cần phải xiển dương thật vững chắc lâu dài. Kinh nghiệm trong cuộc sống cho thấy mọi đề xuất thường bị “đánh trống bỏ dùi”.

Trên 2000 năm có mặt tên tinh cầu, xuất hiện câu hỏi – Phật giáo đã làm gì cho nhân loại? Có lẽ khó trả lời dứt khoát khi mà nhân loại ngày càng phát triển nhiều mặt khác xa với xã hội sơ khai. Và chắc chắn khi con người vẫn còn nặng về tham dục, lặn sâu trong si mê thì hậu quả là đem đến đau thương chung, đóng góp của Phật giáo bấy giờ còn nhiều hạn chế. Do đó, chủ tịch nước Lương Cường đề nghị trong chính sách hãy đem vào tinh thần từ bi, trí tuệ và vô ngã của nhà Phật.

Không riêng Phật giáo, các Tôn giáo chính thống đều đề cập đến từ bi, bác ái và nhân đạo. Các Tôn giáo đã có mặt phần lớn trên tinh cầu, nhưng vẫn hiện diện của chiến tranh và đau thương, nhân loại vẫn khủng hoảng lo âu thiên tai và bệnh tật; phải chăng những hiện tượng bất cập đó đều xuất phát từ nhân quả của chúng sanh. Các diễn giả đều đề cao phẩm chất cao đẹp của đức Phật, cách ứng xử từ gia đình đến xã hội, từ nhân cách đến nội hàm.

Lý thuyết là vậy, làm sao những lý tưởng đó được tiêu hóa thành máu thịt để trở thành năng lượng thanh khiết trong cuộc sống;từ tu sỹ,tín đồ, lan rộng đến mọi biên giới trong cõi “Nam diêm phù đề” này, nếu được vậy sẽ không còn nghe đến hai chữ “mạt pháp”.

***

Hy vọng những tiêu chuẩn đưa ra trong Vesak 2025 không chỉ là điểm sáng trong cuộc sống lý tưởng, Phật giáo toàn thế giới cần biến thành hiện thực để mỗi kỳ Vesak có thêm một bước tiến như những tố chất hữu ích cho nhân loại.

Phật giáo đem lại gì cho nhân loại chờ đợi những tiêu chí đề ra được đáp ứng!

MINH MẪN

06/5/25

BẾ MẠC VESAK 2025

8/5/25 lúc 10 giờ sáng đã kết thúc Đại lễ Vesak tại hội trường Học viện Phật giáo. Các đại biểu ngoài tâm hoan hỷ đón mừng Đại lễ, còn được biết đến một VN đổi mới.

Ra về bổn quốc của mỗi Đại biểu, ngoài những ấn tượng trên, còn mang hành trang gì để Phật giáo hội nhập giúp nhân loại thoát khỏi khủng hoảng hiện nay?

Chiến tranh, hận thù, chia rẻ ngày nay chứng tỏ Tôn giáo đã vắng mặt. Những lý thuyết tốt đẹp của Tôn giáo nói chung và Phật giáo nói riêng chỉ là hoa mây lửng lờ giữa tầng không.

Tôn giáo chỉ tô vẽ cho nội bộ thêm vững chãi, củng cố niềm tin cho tín đồ, bỏ quên nhiệm vụ hướng linh cho thế giới. Dĩ nhiên khó mà đòi hỏi một cách tuyệt đối khi nhân loại trình độ tâm linh khác nhau, tâm lý, đúc tin khác nhau, tâm sinh lý khác nhau; nói theo nhà Phật thì nhân quả bất đồng, không thể đưa nhân loại đến thế giới đồng đẳng, nhưng với bản chất tốt đẹp và hướng thiện của Tôn giáo.

KẾT THÚC VESAK 2025


Sau 5 ngày từ 03 đến ngày 08 khi khai mở Xá lợi cho người dân chiêm bái tại chùa Thanh Tâm, Lê Minh Xuân, Bình Chánh,đến khi cung di đến núi Bà Đen; lễ chính thức tại Học viện PG vào ngày 06/5 với nhiều sự kiện văn hoá.

Theo báo cáo Tổng kết của Ban tổ chức, bốn sự kiện được triển khai trong đại lễ:
Phương diện tâm linh: cung nghinh và hàng triệu người đến chiêm bái Xá Lợi

Phương diện văn hóa: thể hiện sự hài hòa giữa nghi lễ Phật giáo, nghệ thuật truyền thống và tinh thần hiện đại, mở ra không gian văn hóa Phật giáo sống động, lan tỏa niềm tin và cảm hứng tâm linh: – Lễ thượng cờ Phật giáo 500m² và 108 quốc kỳ các nước, lễ hoa đăng với 37.000 đóa sen lung linh đã diễn ra trong không gian thiêng liêng và xúc động, thể hiện khát vọng hòa bình, cầu nguyện cho thế giới an lành, Triển lãm, trưng bày 87 bảo vật quốc gia. 3 đêm biểu diễn nghệ thuật quốc tế tại Công viên Láng Le vào ngày 3-5 tháng 5 đã tạo nên không gian cộng hưởng giữa ánh sáng, âm thanh, triết lý Phật giáo và tâm nguyện hòa bình. Đêm 3/5 là cải lương Cuộc đời Đức Phật. Đêm 4/5 là chương trình biểu diễn Vesak Rạng ngời. Đêm 5/5 là chương trình biểu diễn nghệ thuật quốc tế Vesak Thiêng liêng. – Chương trình giao lưu nghệ thuật quốc tế vào tối ngày 7 tháng 5 tại Thisky Hall, để lại ấn tượng sâu sắc, góp phần giới thiệu bản sắc văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Phương diện hội thảo học thuật: Hội thảo quốc tế Vesak 2025 đã quy tụ hơn 1.200 đại biểu, học giả, trí thức Phật giáo đến từ 85 quốc gia và vùng lãnh thổ, với chủ đề: “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo về hòa bình thế giới và phát triển bền vững”.

Phương diện cầu nguyện hòa bình thế giới: Hai lễ Cầu nguyện Hòa bình Thế giới được tổ chức long trọng, sâu sắc và đầy xúc cảm: – Lễ thứ nhất vào tối ngày 6 tháng 5, tại chùa Thanh Tâm, với sự tham dự của hơn 1.300 đại biểu quốc tế, 1.000 tăng ni Việt Nam, 4.000 sinh viên và 10.000 Phật tử trong nước. – Lễ thứ hai vào chiều ngày 8 tháng 5 tại Núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh là cách gửi gắm ước nguyện sâu xa về thế giới hòa bình, hòa hợp, bao dung để không ai bị bỏ lại sau lưng.

***

Qua 4 lần tổ chức sự kiện Vesak, đây là lần thứ tư có quy mô lớn, đòi hỏi nhiều khâu khá chuẩn xác, nhất là an ninh trật tự, cảnh sát cơ động, huy động lực lượng công an giao thông,lập nhiều chốt chặn từ xa, những ngày đầu, xe phải bỏ khách cách hơn cây số trước khi vào chốt chặn, sau đó phải đi lòng vòng vài cây số mới vào được điểm tham quan.Y tế, Ẩm thực, đưa đón khách quốc tế, không xảy ra việc đáng tiếc nào. Lực lượng tình nguyện viên trẻ năng động, lễ độ, nhiệt tình.Tuy nhiên, với không gian rộng lớn, từ khu vực này đến khu vực khác di chuyển khá xa, vài chiếc xe bốn bánh chạy bằng bình ắc quy di chuyển cho một vài thành phần.

Từ chỗ chiêm bái Đến khu vực muốn tìm, không có bản chỉ dẫn thật vất vả.BTC không ngờ lượng người đổ về chiêm bái Xá lợi hàng trăm ngàn khách mỗi ngày, vì thế muốn vào trong khu vực chùa Thanh Tâm không dễ. Vào được trong, lại phải ngồi chờ đi hàng một mất thời gian không ít.
Ai cũng hồ hởi khi vào được bên trong, chấp tay đi vòng quanh rất thành kính, có các thanh niên người Ấn đứng cách khoảng im lặng, sư Ấn ngồi tụng kinh; không gian trầm lắng mờ nhạt tăng thêm vẻ huyền bí mặc dù không ai thấy tường tận ngọc xá lợi như thế nào vì được bảo vệ nhiều lớp, cũng như quả tim Bồ tát Quảng Đức chỉ thấy chiếc hộp trong lồng kính.

Khu vực ẩm thực do các nhà hảo tâm cúng dường.tiệc Buffet nhiều món, khách nước ngoài tỏ vẻ thích thú các món chay đa dạng.Cho thấy tình nguyện viên nhà bếp vất vả hơn nhiều.

Khu báo chí do truyền thông thành phố phối hợp với TTTT PG tác nghiệp rất nhịp nhàng…trang bị máy móc, tiện nghi đủ đáp ứng nhu cầu, có cả lực lượng Viettel túc trực giúp khi có sự cố.

Tóm lại, toàn bộ các khâu tương đối tốt đẹp, ngoại trừ khâu chiêm bái vì lượng người ngoài dự đoán nên có phần ùn tắt.Nếu không có Xá lợi thì chương trình còn lại thông thoáng nhẹ nhàng và chỉ là lễ hội đơn điệu mang tính nội bộ như những lần trước, xã hội ít ai quan tâm.
Tiêu đề cho Vesak kỳ này là: "Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững." tiến triển như thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu phần sau.

MINH MẪN
09/5/25

ĐOÀN KẾT VÀ BAO DUNG
VÌ NHÂN PHẨM CON NGƯỜI

Chủ đề Vesak 2025 tại VN đưa ra tiêu chí: ĐOÀN KẾT VÀ BAO DUNG VÌ NHÂN PHẨM CON NGƯỜI.

ĐOÀN KẾT VÀ BAO DUNG

Trong toàn bộ giáo điển Phật giáo, tuy không nói đến hòa bình thế giới, nhưng đặt nặng vấn đề bản năng thường tục của con người, giải quyết vấn nạn của con người là giải quyết mọi ách tắc của xã hội nhân loại.(tâm bình thế giới bình).

Những tục tánh được đưa ra đối sách để tự chuyển hóa nội hàm. Tinh thần Phật giáo không có giáo chế ràng buộc, tự mình cảm nhận lợi ích của lộ trình thăng hoa, tự nguyện áp dụng nội quán để chuyển hóa những hạt giống bất tịnh; chính vì thế, một tín giả kiên định hành trì từng nấc thang từ thấp lên cao hợp với từng căn cơ.
Vấn đề đòi hỏi hành giả cần phải miên tục.Việc chuyển hóa tâm linh không phải thời khóa hành trì nghi lễ trong Tôn giáo mà phải –“trú dạ lục thời.

***

Mọi sinh vật nói chung và động vật nói riêng đều có một trường năng lượng bao quanh cơ thể. Trường năng lượng thảo mộc mỏng nhẹ do nhựa sống luân lưu hạn chế từ gốc đến ngọn. Cơ địa động vật hoạt động mạnh, tạo nhiệt lượng tác động đến năng lượng sinh lực phát tiết ra quanh cơ thể dưới dạng sóng, màu sắc tùy thuộc vào tâm thức và nội tạng. Người có Thiên mục nhìn đối tượng thông qua ánh sáng năng lượng phát xuất tự thân, sẽ cảm nhận ý tưởng, bệnh tật và trình độ tâm thức của đối tượng đó.

Một hành giả vừa mở Thiên mục nhìn thấy người đi qua lửa bốc đỉnh đầu, thắc mắc, được thầy giải thích – người đó đang nổi sân nên hỏa vượng. Tâm sanh tướng là câu nói của cổ nhân nhìn về thể chất, các hành giả chứng đắc thấy luôn cả tâm thức và năng lượng ngoại biên.

Chính những trạng thái tâm lý đó không những thể hiện ngoại tướng mà còn tiềm ẩn vào tàng thức như những hạt giống dẫn dắt chúng ta kinh quá 6 nẽo ba đường.

Vì thể, vấn đề được đề ra năm Vesak 2025 là “Đoàn kết và bao dung”. Hàm ý hiện nay nhân loại chia rẽ trầm trọng do tham vọng, bản ngã và hận thù.
Về mặt tổng thể những hiện tượng là thế. Lâu đài được xây từ những viên gạch đầu tiên, nếu không xây dựng từ con người thì vấn đề nêu lên chỉ là khẩu hiệu. Trong gia đình đã ươm mầm bất đồng thì tổ chức, tập thể, quốc gia, không thể có “Đoàn kết”, muốn có đoàn kết thì phải có “bao dung”, nghe đơn giản nhưng khó đáp ứng.

Phật giáo trong một quốc gia cũng đã có nhiều khuynh hướng cá biệt thiếu bao dung.Giải quyết vấn đề không chỉ kêu gọi và đề cao nhãn hiệu; xây dựng con người bằng những chuẩn mực lý tưởng không thể khả thi nếu tự thân không được chuyển hóa tập khí bất đồng băng sự nỗ lực tự nguyện.
Đoàn kết và bao dung chỉ là ván lót mặt cầu nếu phần chân cầu không xây dựng kiên cố.Thời gian 365 ngày đủ thực hiện Đoàn kết và bao dung chăng???
“VÌ NHÂN PHẨM CON NGƯỜI”

Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người; ngày đức Thế tôn ra đời đã đưa ra tuyên ngôn “nhân phẩm” bằng câu nói nổi tiếng:
“Thiên thượng địa hạ, duy ngã độc tôn”

Có nghĩa trên Trời và dưới đất, chỉ có con người là cao quý nhất. Xác định nhân phẩm con người, một nhân phẩm Thánh thiện mà Tam tự kinh đã nói “nhân chi sơ, tánh bổn thiện”.

Trong nhà Phật bảo “xúc cảnh sanh tình” mà 12 nhân duyên đề cập từ khâu vô minh hành thức đến lục căn tiếp xúc trần cảnh sanh cảm thọ mà có ái nhiễm.

Tánh bản thiện là bản chất sơ khai khi xuất hiện sự sống của con người và vạn vật, nên dễ gần gũi nhau, gọi là tánh tương cận, nhưng do tiếp xúc lâu ngày sanh vọng chấp mới xa nhau gọi là tập tương viễn.

Nguyên nhân sanh ra “tập tương viễn”, giáo lý nhà Phật phân tích rất rõ xuất phát từ tập khí, muốn chuyển hóa đòi hỏi quá trình hướng nội để nội quán.
Dưới cái nhìn của bậc giải thoát, tập khí, ác nghiệp, thiện nghiệp –đều không thật, do vô minh bám chặt vào những hạt giống đó mà có hiện tướng luân hồi.
Thế thì “vì nhân phẩm con người” không chỉ “đoàn kết và bao –dung” mà cần làm sống lại thánh tính của từng cá thể.

Ngoài các Thiền viện có pháp hành rõ ràng, từ đó hành giả tự hóa giải các tập khí, định lực sâu dày, từ bi phát triển, không còn bỉ thử thì việc bao dung và đoàn kết tự hiển lộ. Vấn đề này chỉ tồn tại trong Tông môn, thiền phái, rất hạn chế, vì không nhất thiết các thiền sinh đều đạt đến vô ngã.

***



ĐOÀN KẾT VÀ BAO DUNG VÌ NHÂN PHẨM CON NGƯỜI khó mà thành tựu trong một năm để xây dựng từ cá thể. Nếu con người không đủ thiện tánh thì khẩu hiệu này vượt trên mọi cá biệt sẽ chỉ là hoa đốm giữa hư không .

Chưa nói đến khẩu hiệu mang tính lưỡng cực, có chủ thể và khách thể. “Đoàn kết và bao dung” là một chủ thể, đối tượng “vì nhân phẩm con người” là khách thể. Hình thành chủ thể và khách thể đã tạo thành tương tác, mà tương tác luôn có hiện tượng phân cực; ngoại trừ chủ thể và khách thể là một, đòi hỏi một quá trình chuyển hoá tự thân của chủ thể thì không còn vấn đề đặt ra là “vì nhân phẩm con người”

Bấy giờ theo tinh thần nhà Phật :”kỳ đại vô ngoại, kỳ tiểu vô nội”.
Hy vọng Phật giáo toàn cầu nỗ lực thực hiện hoàn hảo theo tiêu chí.

MINH MẪN
11/5/25

TUỆ GIÁC PHẬT GIÁO

VÌ HÒA BÌNH THẾ GIỚI
VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Tiêu đề Vesak 2025 là nói đến Tuệ giác của Phật giáo vì Hòa bình Thế giới và phát triển bền vững.
TUỆ GIÁC là gì?
Tuệ giác là trí tuệ của bậc giác ngộ, nơi đây hàm nghĩa đem trí tuệ trong Phật giáo áp dụng vào đời sống; Sự nghiệp của hành giả mục đích đạt đến trí tuệ của bậc giác ngộ gọi là : “Duy tuệ thị nghiệp”.
“Tuệ giác vì hòa bình Thế giới và phát triển bền vững” là trí tuệ giác ngộ chỉ vì mục đích cho hòa bình Thế giới và sự phát triển bền vững trên thế giới???

***

Dĩ nhiên trong một lễ hội mang tầm quốc tế do Phật giáo đăng cai phải cần có một tiêu chí của Phật giáo để áp dụng cho sự vận hành chung trên thế giới.Do tính chất nhiễu loạn, phân hóa ngày nay hầu hết trong các quốc gia thế tục, trách nhiệm của Phật giáo không thể đứng ngoài, bình chân như vại.”Phật pháp tại thế gian, bất ly thế gian giác, ly thế mịch Bồ đề, cáp như cầu thố giác” câu này cho thấy thế gian pháp tức Phật pháp.

Bình thường đức cảm hóa của nhà Phật chỉ khoanh vùng trong xã hội quanh ta, khi được quốc tế hóa từ năm 1999, ngày 15/12 tại phiên họp thứ 54 của Đại hội đồng Liên hiệp quốc, Đại hội đồng đã chính thức biểu quyết thừa nhận và đứng ra tổ chức Đại lễ Phật đản hay còn gọi là lễ Tam hợp ( ba sự kiện quan trọng là sơ sanh, xuất gia và nhập Niết Bàn), tổ chức tại trung ương trung tâm LHQ ở Newyork Hoa kỳ và các trung tâm tại mỗi quốc gia có Phật giáo kể từ năm 2000.

Đại lễ Vesak lần đầu tại Thái vào năm 2004, sau đó năm 2008 VN đăng cai, những năm tiếp là 2014, 2019, 2025. Mười sáu lần tổ chức còn lại do Thái Lan thực hiện. Năm sau 2026 Trung quốc cũng muốn có mặt trên diễn đàn Vesak quốc tế.Mỗi kỳ tổ chức đều nêu khẩu hiệu làm mục tiêu.
Trở lại mục tiêu năm 2025, Vesak mang một sứ mạng xem như quá to lớn. với tiêu đề này,Tuệ giác Phật giáo không chỉ mục đich của hành giả thoát ly Tam giới, mà còn hồi đầu độ thế để có câu “Tuệ giác Phật giáo vì ‘Hòa bình Thế giới và phát triển bền vững”.

Tiêu đề cho thấy một lý tưởng nhập thế của tâm Bồ tát đem Tuệ giác để phục vụ. Nhưng tâm Bồ tát chỉ là hạnh nguyện,còn khác quá xa quả Bồ tát.Một hạnh nguyện khó mà chuyển hoá nghiệp quả nhân loại, bởi hạnh nguyện do khởi tâm của tập thể, một tập thể còn nhiều lợn cợn chủng tử bất thiện, còn trôi lăn trong sanh tử, mà muốn cứu vớt nhân loại tử sanh?

Hòa bình tự thân thiếu trú dạ lục thời đã là khó đạt, Hòa bình tập thể nhân loại phải chăng là cõi Tinh độ của Đức Phật Di Đà, hay các cảnh giới do đại nguyện của chư Phật thiết lập? Tiêu chuẩn về cảnh giới Tịnh độ cần có “Tín, Hạnh, Nguyện”, Làm sao nhân loại thuần túy đủ đức tin về Phật giáo để hành trì Tín hạnh nguyện đem đến hòa bình cho thế giới?

Tự thân Phật giáo khó mà áp dụng tuệ giác từng cá nhân để đem đến hòa bình chung. Trong tâm tưởng cá thể có đủ tính chất của sáu cõi; lúc thánh thiện là cõi Trời, khi nhân hậu bình ổn là chất người, nỗi tam bành lục tặc, sân hận, hung hăng, muốn chiếm đoạt cái không phải của mình là A tu la, tâm hồn tăm tối vô minh độc ác đau khổ là tính chất của địa ngục.Thể hiện sự thèm khác tham lam không bao giờ biết đủ là ngạ quỷ, sống bằng sinh mạng khác loài, thiếu sự khôn ngoan, sinh hoạt bằng bản năng là súc sinh. Nói chung là Tam độc (tham sân si), hạt giống đó ăn sâu vào máu huyết của mọi sinh loại, tùy cơ duyên mà bộc phát. Những hành giả tu miên mật chuyển hóa những hạt giống đó mới thăng tiến tâm linh, lúc bấy giờ Tâm bình mới có thế giới bình.

Như thế Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình là do “hạnh hay quả”, gieo nhân mới thành quả, hạnh nguyện chưa đủ năng lực thành quả mà chỉ là lý tưởng cho một ước nguyện.

Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới mang tính lý tưởng hơn là thực tế.
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Phát triển mặt nào?, phát thế nào?

Xã hội nhân loại mỗi ngày một phát triển, khoa học kỷ thuật, y học, kiến trúc, giáo dục, cầu cống, tiện nghi, giao thương, kinh tế, chính trị…Phát triển đem lại hạnh phúc cho nhân loại hay phát triển do tham dục đem lai khổ đau. Hãy xác định mức phát triển, tính chất phát triển và mục đích phát triển. Cùng một vấn đề đều có hai mặt tương phản, biết chọn mặt tích cực thì giá trị mức phát triển được đề cao.

Y học ngày nay có thể thay đổi cắt ghép nội tạng là mức phát triển so với những thế kỷ trước, nhưng dùng phát triển tiến bộ cướp mổ nội tạng để cắt nối cho nhu cầu khác là tiêu cực khó chấp nhận.

Khí tài quân sự phát triển quá nhanh, dùng để trấn áp cướp đoạt nước nhỏ, gây chiến tranh thì sự phát triển thiếu đạo đức.

Phát triển kinh tế, không để nước khác qua mặt, tìm mọi cách dìm đối phương đó là lối phất triển thiếu lành mạnh.

Phát triển bền vững không cần có phẩm chất đạo đức thì “tuệ giác Phật giáo vì phát triển” không thể gọi là bền vững. Người làm kinh tế vô đạo đức có thể phất nhanh nhưng không thể bền vững; tiến mạnh thiến nhanh như người chưa đi đã chạy thì khó bền sức.

Một hành giả chuyên tu Huệ mà không cần tu phúc, nếu đắc quả thì gọi là “càn huệ địa” .Ngày xưa có một tỳ kheo đi khất, chẳng ai cúng, Phật giải thích do chuyên tu huệ mà xem thường tu phúc. Phúc huệ song tu là vậy.

Phất triển bền vững phải phát triển trên nền tảng đạo đức. Tuệ giác thiếu lòng từ khác nào như vị tỳ kheo vừa nói.

***

Làm thế nào để thực hiện tiêu chí: “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người– Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững”?
Con người là nền tảng của xã hội, muốn giải quyết mọi ách tắc , bất bình đẳng trong xã hội phải giải quyết từ con người.

Ngoài những tín giả trong Tôn giáo tự nguyện chuyển hóa nội hàm thì một tổ chức muốn xây dựng xã hội theo chiều hướng đạo đức và đạo lý Tôn giáo, phải thường xuyên có lớp đào tạo, tập huấn phục vụ cho mục tiêu dài lâu. Tiêu chí không phải quảng cáo hô hào theo phong trào nhất thời, Phật giáo có sứ mạng đóng góp cho nhân loại, không thể ngồi chờ nhân loại đến để mình chuyển hóa.Tuy Phật giáo có mặt rất sớm so với các Tôn giáo hiện nay, nhưng do tính thụ động mà tín đồ Phật giáo không nhiều. Có những Tôn giáo đi gõ cửa từng nhà ở Mỹ để truyền bá hay phân phát sách cầm tay. Cũng từng có Tôn giáo một thời cưỡng bức hôn nhân để phát triển tín đồ, tuy ngày nay không còn, nhưng luôn vận dụng những kẽ hở để cạnh tranh Tôn giáo.
Nếu đoàn kết và bao dung tự thân vẫn còn bỉ thử, đó chỉ là đoàn kết bao dung bề mặt, bằng mặt mà không bằng lòng, chắc chắn khó bền lâu. Và bao dung vì nhân phẩm con người mà đoàn kết thì mục đích có điều kiện.Tinh phần phục vụ của Phật giáo trong kinh Kim Cang, “không thấy mình bố thí, người được bố thí, vật bố thí mới được gọi là bố thí trọn vẹn và đúng nghĩa của bố thí.

***

ĐOÀN KẾT VÀ BAO DUNG VÌ NHÂN PHẨM CON NGƯỜI
TUỆ GIÁC PHẬT GIÁO VÌ HÒA BÌNH THẾ GIỚI VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Ngôn từ là phương tiện diễn đạt, tuy tiêu chí cho một Đại lễ vẫn chưa thoát khỏi tính khách thể qua chữ VÌ, và Phát triển bền vững chưa đủ yếu tố đạo đức thoát khỏi tính tiêu cực, nhưng dù sao vẫn thể hiện trách nhiệm Phật giáo đối với xã hội hiện nay.Quan trọng là thực hiện thế nào đi đến kết quả để thời gian khỏi chìm lặng như tiếng Hạt kêu sương, như rêu phong trên miếu cổ!

MINH MẪN
13/5/25