Chương 5: Câu chuyện tình dưới bóng từ bi

Việc đạo hay đời gì cũng giống nhau. Nghĩa là mỗi công việc có một đích của nó và một thành quả nhất định nào đó. Cũng giống người ta đầu tư vào một dụ án xây cất, nếu biết tính sẽ có lời; nếu tính sai sẽ lỗ vốn.

Người tu cũng thế, nếu biết chọn đường để đi đến đích, tất cả đề do mình cả. Tuy hoàn cảnh chung quanh cũng quyết định một phần nào cho công việc; nhưng đều căng bảng cũng do nơi mình.

Có nhiều người đi tu ba chìm bảy nổi; nhưng cuối cùng rồi họ cũng vượt qua được tất cả mọi thứ cám dỗ của cuộc đời. Ngoài các sự cám dỗ về tiền tài, danh vọng, địa vị, sắc đẹp, ăn uống, ngủ nghỉ ra, có 4,5 chử "t" nó cũng đeo đuổi theo hoài. Đó là tình, tiền, tù, tội, tu, v.v… ai thoát ra ngoài được mấy chữ "t" nầy quả là một phước duyên to lớn lắm.

Nghĩ cho cùng Đức Phật ngày xưa cũng còn bị ma nữ dụ dỗ và thử thách, rồi đến Ngài A Nan cũng bị nàng Ma Đăng Già bỏ cho bùa mê, rồi Ngài Nan Đà cũng đã mê tiên, mê tục, … và suốt trong một chặng đường dài lịch sử 25 thế kỷ ấy, có biết bao nhiêu chuyện tình đã xảy ra dưới bóng từ bi; nhưng thường là những mẫu chuyện oái oăm, gây cấn.

Ở đời cũng có nhiều chuyện cũng trái ngược lắm. Ví dụ như mình không yêu thì hay bị yêu, mình không thích thì hay bị thích. Ngược lại cái gì mình yêu hoặc thích thì nó lại ở ngoài tầm tay của mình.

Khi Phật Giáo truyền vào các nước Á Châu, nhất là Trung Hoa, Nhật Bản, Đại Hàn và Việt Nam đã không biết bao nhiêu cuộc tình giữa Tăng và Tục ấy. Cao thượng có, thấp hèn có, nhấp nhô như lượn sóng dồn. Như thế vẫn chưa hết. Có những nàng Công chúa vì mế người tu, nên quyết chí ở vậy không đi lấy chồng, trường hợp con gái vua Lương Võ Đế đã thương Ngài Bồ Đề Đạt Ma là một. Cũng có những nàng Công chúa vì mến tài đức của vị chân tu nên đã muốn cận kề suốt đời, như bà Công chúa của Ngài Shinran Shonin suốt đời, như bà Công chúa của Ngài Shinran Shonin (Than Loan Thánh Nhơn) của Nhật Bản chẳng hạn. Nhưng cũng không thiếu những Công chúa, Hoằng tử đã bỏ ngôi để đi tu ở Việt Nam như bao vị vua ở đời Trần hay gần đây là Công chúa con vua Minh Mạng chẳng hạn.

Đó là cuộc tình của vua chúa nơi chốn cung son với những bậc Đại Tăng khai quốc; nhưng cũng có lắm cuộc tình oan trái xảy ra trong chốn thiền môn tịch tịnh ở khắp năm châu, bốn bể trên quả địa cầu nầy.

Nhiều khi Tịnh Thường và Tịnh Đạo hay nghĩ vẩn vơ, tại sao thiếu gì người để thương, lại không thương. Ở đây đem lòng thương một người không có tóc, đã có ý thoát tục quên đời. Đó cũng là điều lạ. Không biết quý Ni Cô bên các chùa Sư Nữ thì sao, có hay bị các chàng trai đến quấy phá không? Mà ít thấy đề cập đến? Hay quý Cô giữ giới hơn quý Thầy, nên nam nhân ít gần được? Hay vì lẽ chư Tăng quá đễ dãi, nên nữ giới dễ cận kề? Hay nghiệp của người nữ còn quá nặng, nên hay dụ dỗ người nam vào chỗ mê lộ? v.v… và v.v… Thôi thì đủ loại đủ thứ đã hiển hiện ra trong đầu óc của hai người. Hai người tự hỏi và tự trả lời cho nhau; nhưng câu trả lời nào cũng thấy chưa hài lòng được.

Một hôm Tịnh Không hỏi Tịnh Đạo, rằng Sư huynh có biết bài thơ nầy không?

- Bài thơ nào đâu? Đệ hãy đọc ra huynh mới hiểu chứ!

- Này nghe nhé. Bài thơ nhan đề là "Tình yêu".

- Rồi! Lại cũng yêu.

- Đâu có sao. Đâu phải nhất thiết yêu nhau giữa nam nữ mới là yêu, mà người ta còn biết bao nhiêu thứ tình khác nữa chứ bộ.

- Đâu! Đệ kể cho huynh nghe thử xem.

- Nầy nhé "Tình yêu quê hương, yêu tổ quốc, yêu thiên nhiên, yêu nghệ thuật, yêu sự sống, yêu…, yêu…

- Thôi chắc chừng ấy cũng đủ rồi; nhưng bài thơ "Tình yêu" mà đệ vừa nói đó hãy đọc cho huynh nghe đi.

"Tôi có tình yêu rất mặn nồng
Yêu đời yêu đạo lẫn non sông
Tình yêu chan chứa trong hoàn vũ
Chẳng phải yêu riêng khách má hồng.
Nếu khách má hồng muốn được yêu
Thì trong tâm trí phải xoay chiều
Quay về phụng sự cho nhân loại
Sẽ gặp tình chung trong khối yêu"

Tịnh Thường vừa dứt lời thơ thì Tịnh Đạo đánh một cái đét thật mạnh vào đùi của bạn, làm cho Tịnh Thường dẫy nẩy lên la ơi ới.

- Cái gì mà ghê vậy?

- Bài thơ chứ cái gì.

- Sao mà hay quá nhỉ? Ai làm vậy?

- Thì đệ muốn hỏi huynh đó mà!

- Ừ! Ừ! Thôi huynh chịu thua, đệ hãy nói thử đi.

- Huynh hãy nghe đây nhé.

Ngày xưa, vào đầu thế kỹ thứ 20 nầy, có một vị tên là "Đức Huỳnh Phú Sổ", ông ta đi giảng đạo và cứu dân độ thế rất nhiều. Ông đi đến đâu cũng được dân chúng cung kính, dĩ nhiên trong đó cũng có lắm cô gái yêu thầm nhớ trộm Ngài. Một hôm có một nàng con gái đến tỏ tình thiệt với Ngài. Ngài liền tặng cho cô ta bài thơ đó để đời chứ!

- Rồi cô ta sau đó ra sao? Tịnh Đạo hỏi.

- Ai biết được! Có lẽ nàng ôm bài thơ đó để chết chăng? Hay là nàng đi tu theo Ngài? Hay nàng đã quyên sinh, chẳng ai biết được.

- Nhưng đúng là con người cao thượng phải không đệ?

- Đúng thế, thì Đức Phật ngày xưa và các vị Tổ Sư đâu phải các Ngài không bị vướng vào đường tình; nhưng cái hay của các Ngài là cho các thứ tình nầy đi dạo chơi chỗ khác hết, nên các Ngài mới có đủ tâm trí rảnh rang mà tu hành giác ngộ đấy chứ? Bộ huynh không thấy đó sao? Bây giờ đệ kể cho huynh nghe về một vài mẩu chuyện nho nhỏ nữa nghe, nhưng huynh phải cố gắng thực hành đó, chứ không phải nghe để mà nghe đâu!

- Chưa chắc ai phải thực hành đấy, để chờ xem. Thôi đệ hãy kể tiếp đi.

- Đây là một câu chuyện thiền.

- Thiền cũng có duyên tình sao?

- Sao huynh hỏi gì lạ vậy? Ở đây lại chẳng có tình. Điều quan trọng là mình có chiến thắng được nó hay không chứ.

Câu chuyện được bắt đầu như sau:

Một Thầy, một trò đi hóa duyên về. Trên đường chẳng may gặp mưa bão, nước sông dâng lên nhanh quá, trời đã tối và xa xa bên bờ sông kia có một mỹ nhân đang đứng chờ đò; nhưng đò lại không có. Vị Sư Cả mới hỏi cô ta rằng:

- Cô muốn đi đâu?

- Dạ, tiện nữ muốn sang sông nhưng chẳng có đò.

- Vậy tôi sẽ giúp cô.

- Ngài giúp bằng cách nào?

- Cô hãy leo lên lưng tôi cõng và tôi bơi qua sông.

Trong khi ông Thầy làm động tác xăng quần, đưa tay nải cho đệ tử xách, còn mình thì cõng nàng mỹ nữ ấy qua sông. Người học trò ấy khó chịu quá và muốn cản; nhưng thấy Thầy đã làm, thôi cứ để cho Thầy mình làm.

Khi qua bên kia bời sông, vị Sư Cả để nàng xuống, nàng cảm ơn rồi đi tiếp tục. Trong khi đó người đệ tử cứ thắc mắc hoài, tại sao lâu nay Thầy mình giữ giới tinh nghiêm như thế mà bây giờ gặp nử sắc Ngài lại chẳng xa đi thì chớ, mà còn quá gần nữa. Ôi cha, mô Phật, sao mà nổi da gà quá.

Người đệ tử theo sau Thầy mình cứ mỗi lần muốn hỏi thì bị tiếng tằng hắng của Thầy làm át lại, nên lại thôi. Khi về đến chùa, đã ba ngày sau, người đệ tự ăn ngủ không yên. Một hôm gõ cửa xin vào phòng Thầy trình bày điều nghi của mình.

- Được, con cứ nói! Sư phụ ôn tồn bảo.

- Bạch Thầy! Con thấy Thầy lâu nay tu hành tinh tấn chẳng phạm giới nào. Nhhưng cách đây 3 hôm sao Thầy cõng người đàn bà đẹp ấy sang sông vậy?

- Thầy bảo. Thầy đã để người đà bà ấy lại bờ sông bên kia đã ba hôm rồi. Tại sao chú còn cõng người đàn bà ấy về đây làm gì? Tại sao lâu vậy, chú không buông thả cô ta ra?

Người đệ tử nghe Thầy mình trả lời, đâm ra chới với. Quả thật nguời cõng cô gái ấy, chính là tâm chấp trước của mình, chứ đâu phải của Thầy mình. Trong khi Thầy cõng, như không cõng. Còn mình không cõng mà lại hóa ra cõng mãi.

Nguời đệ tử quay ra khỏi phòng và tiếp tục suy niệm về lời dạy của Thầy mình.

- Sao mà đệ biết nhiều câu chuyện đạo hay vậy?

- Thì nhờ đọc sách và nhờ Sư phụ ngày xưa kể lại.

- Bậy giời huynh hỏi đệ nghe. Nếu giả sử có một nàng tín nữ yêu đệ thì đệ nghĩ sao?

- Ai mà biết được; nhưng đó chỉ là giả sử làm sao có thật. Nếu có, đệ sẽ học cách quán chiếu bất tịnh và thực hiện câu:

"Tợ thanh tợ sắc như thạch thượng tài hoa
Kiến lợi kiến danh như nhãn trung trước tiết"

Nghĩa là:

Khi nghe âm thanh hay, nhìn thấy sắc đẹp, hãy quán chiếu như là cây trồng trên đá.
Thấy việc lợi, việc danh xem như bụi bay trước mắt.

- Có phải vậy không đó?

- Không tin huynh hãy chờ xem

Hai nguời nói cho nhau nghe thật nhiều về mọi chuyện, mọi đề tài. Dĩ nhiên là chuyện Phật Pháp hai người cũng đã thảo luận; nhưng đề tài tình cảm bao giờ cũng là một đề tài nóng bỏng, dầu cho là một người tu hành chơn chính đi nữa. Vì họ quan niện rằng: thế hệ mới của họ, nhất là những người Tăng sĩ trẻ, họ không chạy trốn sự thật mà họ trực diện với mọi vấn đề của thực tế. Dĩ nhiên trong luật Phật đã dạy quá rõ về việc nầy; nhưng mỗi một hoàn cảnh, một thời đại nó khác nhau nhiều lắm.

Như thường lệ mỗi ngày huynh đệ cùng Tăng chúng trong Tịnh xá đều đi khất thực, chỉ trừ khi nào trời mưa bão, hay đau yếu mới không đi. Họ đi theo thứ lớp tuổi hạ. Người tu lâu, nhiều hạ hơn đi trước, người ít tuổi hạ hơn đi sau, mặc dầu cho nguời đó 100 tuổi đời cũng không kể. Tăng đoàn của họ sống rất hòa hợp, họ chia phân theo thứ lớp, tón nầy đi vòng nầy thì toán kia đi vòng kia, không dẫm chân lên nhau, họ thực hành đúng luật Phật dạy. Nghĩa là chỉ đi hóa duyên buổi sáng và quá ngọ trở đi không bao giờ đi khất thực nữa.

Đi đâu thì huynh Tịnh Đạo thường hay đi trước và Tịnh Thường đi sau, đầu cúi xuống, oai nghi chững chạc, không được liếc tới, ngó qua, xoay lại, vóc dáng trang nghiêm. Cũng chính vì cái trang nghiêm đó mà lại có nhiều người lưu ý. Khi nhà sư đi qua, các tín nữ quí xuống dâng lên một ít mẻ, đậu hay cơm hoặc trái cây v.v…

Hôm đó Duyên, nàng con gái trong thôn nầy cũng để bát thay cho cha mẹ mình. Nàng lần lượt cung kính trao từng vắt cơm cho những vị sư rồi xá một xá. Chẳng biết sao, khi đến phần của Sư Tịnh Thường thì Duyên dừng lại lâu hơn và làm những động tác ấy chậm chạp hơn những lần trước, mục đích chỉ để nhìn vị Sư nầy được lâu hơn. Bỗng nhiên cặp mắt của Sư như bắt gặp một luồng điện khác và chính nàng cũng cảm nhận như vậy. Thế rồi Sư thản nhiên đi qua và các vị Sư khác tiếp tục đi đến.

Khi về lại Tịnh Xá, lòng Sư bỗng nhiên xao xuyến lạ thường. Sư thầm nhủ, không biết mình có nhân duyên tiền kiếp gì với Duyên không? Đây đâu phải là chuyện của Ngọc Lâm Hòa Thượng và Thiên Kim Tiểu Thư tái thế?
Sư Tịnh Thường suy nghĩ vẩn vơ rồi so sánh. Chuyện Ngọc Lâm vì kiếp xưa xấu xí nên mới phát nguyện tụng kinh Dược Sư để sau nầy đươc đẹp đẽ và cũng chính vì cái đẹp đó, mà Tiểu Thư con quan Tể Tướng cành vàng lá ngọc kia lại cứ bám theo hoài. Còn mình đây đâu có thề ước với ai đâu. Vả lại ta là một vị Sư khất sĩ giới hạnh đoan nghiêm mà, làm sao có thể so sánh như thế được.

Hết ra lại vào nơi đại điện của Tịnh Xá, Sư suy nghĩ băn khoăn, hay chuyện của ta là chuyện của vị Sư cõng mỹ nữ qua sông? mà cũng không chắc thế! Vì Duyên cũng đâu phải là mỹ nữ. Chỉ là một cô gái quê mùa mà. Mà cũng lạ, không biết nàng có tơ tưởng đến ta không? Còn ta tại sao như thế nầy? Kể từ ngày hôm qua đi khất thực về thấy trong người khác lạ. Sư Tịnh Thường uể oải vương vai đứng thẳng dậy, bên ngoài chiếc y choàng bẫn còn thẳng nếp. Đoạn, Sư đến trước tấm gương, xem lai dung nhan mình một lần nữa. Sư thấy mình vẫn thế. Chỉ có chút ít đăm chiêu thôi.

Bên ngoài phòng có tiếng gõ cửa, Sư Tịnh Đạo bước vào hỏi lớn:

- Sao hôm nay đệ không đi khất thực?

- Đệ thấy trong người hơi khó chịu quá nên ở nhà thôi.

- Có người mang thức ăn đến cúng dường cho đệ ngoài chánh điện, đệ hãy đến đó để nhận.

- Ai vậy cà?

- Đến đó thì đệ sẽ biết.

Mặt chạm mặt, hai mắt nhìn nhau, như say đắm, như van lơn, như có tiền duyên nghịch cảnh tự bấy nhiêu đời. Không biết đây là nhơn duyên hay nghiệp chướng mà cả hai người không thể nói cho nhau nghe được. Sư Tịnh Thường định quay đi để tìm cách quên lãng, một hình ảnh mà Sư không muốn người con gái ấy ngự trị nơi con tim nầy. Sư nói nhỏ cho đủ mình nghe. Chỉ có một mình Đức Phật thôi! Một mình Ngài Minh Đăng Quang thôi! Ngoài ra không còn có ai có thể vào đây thay thế được. Chân mặt Sư vội bước đi; nhưng chân trái Sư như có ý bị níu kéo lại. Thôi thì đàng nào Sư cũng đã lỡ đối diện rồi, Sư liều luôn. Duyên mở lời trước:

- Bạch Sư! Hôm nay con mang thức ăn chay lên Sư dùng. Vì con nghe nói Sư không đi khất thực được.

- Việc ấy là việc của tôi mà, cô bận tâm làm gì?

- Tuy là thế; nhưng con cảm thấy không an dạ. Mong Sư đón nhận cho.

Những lời nói như thế, sao như đường mật rót vào tai mình; nên Sư đã lặng, lẽ để cơm canh vào bát và mang đến chốn trai đường, không một tiếng cảm ơn, trong khi Duyên vẫn dõi mắt trông theo không chớp mắt.

Dùng cơm xong Sư trở lại Tăng phòng, ngay lúc ấy Sư Tịnh Đạo cũng trờ tới và hỏi thăm tự sự.

- Sao Sư đệ?

- Mô Phật! Sao là sao Sư huynh?

- Thì câu chuyện hôm qua và bữa nay đó mà?

- Đệ vẫn thấy bình thường đó mà!

- Theo huynh thì chẳng bình thường chút nào mà còn bất thường nữa!

- Huynh nói sao? Cái gì lại bất thường.

- Ừ thì cái đó đó! Cái gì mà không dây nhưng trói được, không hình nhưng vẫn thấy được, không…, không…. à